Co oznacza flaga Sardynii?

dokumenty, legendy, tradycje

Różne podania, różne historie.

Flaga Sardynii przedstawia cztery głowy Maurów na białych polach przedzielone czerwonym krzyżem. Dokumenty historyczne odnotowują ów symbol po raz pierwszy w 1281 roku, jako banderę statku flagowego floty Piotra III Aragońskiego. Pierwszy związek symbolu z Sardynią odnotowano z kolei dopiero w XIV wieku. (Był to symbol Królestwa Sardynii, będącego wówczas w konfederacji zwanej Koroną Aragońską.) Istnieją dwie historie – hiszpańska i sardyńska – wyjaśniające pochodzenie flagi. Nie ma jednak zgody wśród badaczy, co do tego, która z nich jest prawdziwa.

WERSJA HISZPAŃSKA

Zgodnie z hiszpańską tradycją, flaga Sardynii została utworzona przez króla Piotra I z Aragonii z okazji zwycięstwa w bitwie pod Alcoraz w 1096 r. Podług legend opowiadano, że Św. Jerzy ukazał się walczącym na polu bitwy, a koniec walk przypieczętowały cztery ścięte głowy saraceńskich królów. Dlatego na fladze Sardynii pojawił się czerwony znak Krzyża Świętego Jerzego oraz głowy czterech Maurów.

WERSJA SARDYŃSKA

Z kolei tradycje sardyńsko-pizańskie przypisują powstanie wzoru sardyńskiej flagi sztandarowi przydzielonemu Pizańczykom przez papieża Benedykta VIII w 1017 roku. Pizańczycy pod nadanym proporcem pomogli Sardyńczykom w konflikcie z Saracenami z Musetto dowodzonymi przez Mujahida al-Amiri. (Saraceni chcieli zdobyć półwysep włoski i Sardynię, zostali jednak powstrzymani.) Flaga ta miała jednak odwrócone kolory i nie było na niej głów.

PRZYJRZYJMY SIĘ BLIŻEJ

Co oznacza krzyż i głowy Maurów?

REKONKWISTA I KRZYŻOWCY

Według niektórych flaga Sardynii reprezentuje hiszpańską rekonkwistę przeciwko Maurom. Składa się z Krzyża Św. Jerzego – czerwonego krzyża na białym tle – symbolu krzyżowców walczących w tym samym czasie w Ziemi Świętej, oraz czterech odciętych głów, reprezentujących cztery wielkie zwycięstwa Aragończyków w Hiszpanii: podbój Saragossy, Walencji, Murcji i Balearów.

ŚWIĘTY MAURYCY EGIPSKI

Według innych badaczy, głowy reprezentują Świętego Maurycego Egipskiego. Był on dowódcą oddziału legendarnej Legii Tebańskiej pod rządami Dioklecjana. Przed jedną z bitew, z powodu odmowy złożenia pogańskiej ofiary bogom, zginął śmiercią męczeńską. Takie przedstawienie symbolu głów z obandażowanymi czołami można znaleźć w niezliczonych herbach na obszarze francusko-niemieckim.

ŚWIĘTY MAURYCY I ŚWIĘTY WIKTOR

Również Święty Wiktor* z Marsylii, pochodzący z tego samego Legionu Tebańskiego (dowodzonego przez Maurycego i uciekającego przed zdziesiątkowaniem) reprezentowany jest przez ciemnoskórą głowę z bandażem na czole – tak, jak w ołtarzu głównym kościoła św. Mikołaja w Tallinie (teraz w Muzeum Sztuki Estonii w Tallinie). Wspólna tradycja, która łączy historie dwóch świętych sugeruje, że symbol został zaprojektowany przez dwa kościele opactwa – św. Maurycego w Valais (Szwajcaria) i św. Wiktora w Marsylii – oba opactwa zostały wybudowane w miejscach męczeństwa tychże świętych.

*Istnieją hagiografie wielu „Świętych Wiktorów” związanych z Legionem Tebańskim. Są to między innymi żywoty: Wiktora z Xanten, Wiktora z Solothurn, Wiktora Maurusa z Mediolanu czy Wiktora z Puigcerdà w Hiszpanii, prawdopodobnie inspirowane przez tego samego męczennika.

PODSUMOWANIE

Symbol walczących chrześcijan.

W latach 1112-1166 Prowansja znajdowała się pod bezpośrednią kontrolą królów Aragonii i aż do 1245 roku była rządzona przez potomków tej samej dynastii. Należy zauważyć, że opactwo św. Wiktora z Marsylii miało rozległe wpływy majątkowe i polityczne na Sardynii, szczególnie w Judicatus (królestwie) w Cagliari w wiekach od XI do XIII.

Czterej Maurowie stali się symbolem Królestwa Sardynii od jego powstania w 1281 roku – stając się oficjalnie flagą wyspy i jej mieszkańców. Niezależnie od tego, czy na fladze widzimy symbole dwóch świętych wojowników, czy odcięte głowy pokonanych Maurów, są one symbolem wojującego chrześcijaństwa – krzyżowca w szerokim tego słowa znaczeniu – wywodzącego się z okresu gorzkiego konfliktu między islamem a chrześcijaństwem, w który Sardynia była w pełni zaangażowana.

Różne wersje flagi

Flaga na przestrzeni czasu przechodziła szereg zmian graficznych, w większości drobnych. Na początku XVIII wieku głowy na fladze Sardynii zwrócono w lewo, a bandaże zakrywały im oczy. Flaga została uznana przez Republikę Włoską w 1952 roku, natomiast w 1999 zmieniono jej wzór, odtąd głowy Maurów zwrócone są w prawo, a bandaże opasują ich czoła, tak jak w pierwotnej wersji symbolu. (Aktualna wersja pochodzi z 15 kwietnia 1999 roku)